“Pháo này, có một bánh mà nổ thì đẹp biết mấy…”

Ký ức về những buổi chiều cuối năm, đứng bên hiên nhà nhìn trời sẫm dần, trong đầu chỉ nghĩ đến Tết. Và rồi, rất tự nhiên, câu nói ấy bật ra: “Pháo này, có một bánh thôi, mà nổ thì đẹp biết mấy…”

Mảnh ký ức về những đêm giao thừa xưa, khi tiếng pháo không làm người ta giật mình, mà khiến lòng người rộn ràng. Ánh sáng bung lên, tiếng nổ đen đét vang trong khoảnh khắc, đủ để trẻ con reo hò, đủ để người lớn cảm nhận rõ ràng rằng năm cũ đã khép lại, năm mới đang mở ra.

Với nhiều người, tiếng pháo còn gắn với một quan niệm rất xưa: xua đi điều đen đủi, gọi về may mắn, gửi gắm những mong cầu tốt đẹp cho hiện tại và tương lai. Cái đẹp của pháo, suy cho cùng, là một cảm xúc rất bản năng – là ánh sáng trong đêm, là âm thanh vang dội, là cảm giác háo hức khi biết rằng “Tết đã về thật rồi”.

Chính vì cái đẹp ấy, không ít người vẫn còn nuối tiếc. Nuối tiếc đến mức, dù biết là bị cấm, vẫn tự nhủ với mình rằng: một bánh thôi thì có sao đâu.

Nhưng pháp luật không vận hành bằng cảm xúc. Theo quy định của pháp luật, mọi hành vi sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán pháo nổ trái phép đều là vi phạm, bị xử lý nghiêm. Pháo nổ không phân biệt nhiều hay ít, đẹp hay xấu, “cho vui” hay để kiếm lời. Chỉ cần hành vi xảy ra, nguy cơ mất an toàn cho con người và xã hội đã hiện hữu.

Đằng sau mỗi tiếng nổ “cho vui” ấy là nguy cơ cháy nổ, thương tích, thậm chí mất mạng. Là những vụ tai nạn đã từng xảy ra, là những đêm trực thâu của lực lượng chức năng, là những gia đình phải trả giá chỉ vì một khoảnh khắc chủ quan. Cái đẹp của pháo chỉ tồn tại trong vài giây, nhưng hậu quả của nó có thể kéo dài cả đời.

Pháp luật không cấm người dân đón Tết vui. Nhưng pháp luật buộc phải ngăn chặn những niềm vui đánh đổi bằng rủi ro cho cộng đồng. Bởi Tết, suy cho cùng, không cần tiếng nổ để trọn vẹn. Một cái bắt tay, một lời chúc, một bữa cơm đủ đầy – những điều bình dị ấy có thể không rực rỡ như pháo, nhưng là thứ ánh sáng không để lại vết thương.

Trong đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, lực lượng Công an tỉnh Hà Tĩnh đã đồng loạt ra quân, phát hiện, bắt giữ nhiều vụ việc liên quan đến pháo nổ trái phép; đặc biệt triệt phá một đường dây sản xuất, buôn bán, vận chuyển pháo lậu với khối lượng hơn 1,5 tấn. Con số đủ để biến “một bánh pháo cho vui” thành hàng nghìn lần nổ, hàng nghìn nguy cơ cháy nổ, hàng nghìn cái Tết có thể không còn bình yên.

Trong những vụ án ấy, không chỉ có người buôn bán chuyên nghiệp, mà còn có những đối tượng từng nghĩ rất đơn giản: làm ít, bán nhỏ, nổ cho đẹp, kiếm thêm dịp Tết. Nhưng pháp luật không đo mức độ vi phạm bằng suy nghĩ chủ quan, mà bằng hành vi và hậu quả tiềm ẩn cho xã hội.

Khi những bánh pháo được bóc tách khỏi bao bì, xếp chồng trong kho tang vật của cơ quan điều tra, vẻ đẹp ban đầu không còn nữa. Chỉ còn lại những con số, những tội danh, những bản cung và những cái giá phải trả.

Pháo có thể đẹp trong khoảnh khắc. Nhưng sự bình yên của một cái Tết – không tiếng còi xe chữa cháy, không nước mắt, không vòng lao lý – mới là điều đáng giữ. Và đó cũng là ranh giới rõ ràng nhất giữa một mong muốn rất người và một hành vi bị pháp luật nghiêm cấm.