Vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” bằng chiêu trò “chạy án” vừa được Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Hà Tĩnh kết thúc điều tra ngày 11/9/2025 là một ví dụ điển hình. Đây không chỉ là một vụ án hình sự thông thường, mà còn là lời cảnh báo rõ ràng: tuyệt đối không có “cửa sau” trong công tác tố tụng, và bất cứ ai tin vào “chạy án” đều sẽ trở thành nạn nhân hoặc đồng phạm.
Vụ án điển hình: Mất hơn 1,2 tỷ đồng vì tin lời “chạy án”
Theo hồ sơ, tháng 7/2020, khi biết tin L.M.H (SN 1989, trú tại xã Hương Khê, huyện Hương Khê, Hà Tĩnh) bị Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bắc Ninh khởi tố, tạm giam để điều tra về tội “Buôn bán hàng cấm”, N.T.V (SN 1993, trú tại phường Thái Bình, TP Hưng Yên, tỉnh Hưng Yên) đã tiếp cận vợ của M. là chịL.T.T.H.
Chị V. tự giới thiệu quen biết nhiều cán bộ, có khả năng “lo tại ngoại, xin án treo”. Với lời hứa “không được sẽ trả lại tiền”, V. yêu cầu chị H. nhiều lần chuyển khoản. Từ ngày 10/7/2020 đến 7/9/2020, chị H. đã chuyển tiền với tổng số tiền 1 tỷ 232 triệu đồng. Nhưng trên thực tế, V. không hề nhờ cậy hay tác động tới bất kỳ cơ quan, cá nhân nào, mà chiếm đoạt toàn bộ số tiền. Sự việc một lần nữa cho thấy “chạy án” không chỉ không có thật, mà còn trở thành cái bẫy để lừa đảo, khiến người dân gánh chịu hậu quả nặng nề.
Vì sao vẫn có người tin vào “chạy chọt”?
Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Hà Tĩnh chỉ ra nhiều nguyên nhân, trong đó nổi bật là tâm lý người dân. Một bộ phận còn nặng tư tưởng “có tiền là xong việc”, thiếu niềm tin vào sự minh bạch, công bằng của pháp luật. Nhiều người nóng vội, sợ bất lợi cho người thân, nên tìm mọi cách “lo lót” thay vì chờ đợi kết quả xử lý khách quan. Thủ đoạn của đối tượng phạm tội thường lợi dụng sự thiếu hiểu biết, nắm bắt tâm lý lo lắng của gia đình bị can, bị cáo, rồi dựng lên kịch bản có quan hệ rộng, có khả năng can thiệp. Bằng cách “đánh bóng bản thân”, chúng tạo niềm tin giả tạo để chiếm đoạt tài sản.
Hệ lụy: từ nạn nhân có thể thành… tội phạm
Cần nhấn mạnh rằng, mọi hành vi “chạy án”, “chạy việc”, “chạy dự án” đều là trái pháp luật. Người đưa tiền để “lo lót” không chỉ mất tiền, mà còn có thể bị xem xét về tội Đưa hối lộ. Người môi giới có thể bị xử lý về tội Môi giới hối lộ hoặc Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi. Như vậy, từ vị trí người bị hại, một cá nhân hoàn toàn có thể trở thành người phạm tội, gánh chịu hậu quả pháp lý nặng nề. Đó là cái giá phải trả cho sự thiếu hiểu biết và nóng vội.
Hệ lụy lớn hơn chính là sự xói mòn niềm tin xã hội. Nếu để tình trạng này kéo dài, các giá trị đạo đức, chuẩn mực sống trong cộng đồng cũng bị bào mòn. Người dân sẽ mặc định rằng “muốn xong việc phải có tiền, có quan hệ”, từ đó hình thành tâm lý ỷ lại, tìm đường tắt thay vì phấn đấu bằng năng lực, trí tuệ và sự công tâm. Điều này vô hình trung tạo môi trường cho cái xấu nảy sinh, làm chậm lại tiến trình xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Đáng lo ngại hơn, “chạy án”, “chạy việc” còn đi ngược lại chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, nơi mọi người đều bình đẳng trước pháp luật. Những nỗ lực trong việc xây dựng bộ máy chính quyền trong sạch, vững mạnh, của dân, do dân và vì dân sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng nếu xã hội còn dung túng cho những hành vi trái pháp luật này.
Kiến nghị và khuyến cáo đến người dân
Trước thực trạng này, lực lượng Công an tỉnh Hà Tĩnh chủ động các hoạt động tuyên truyền qua báo chí, truyền hình, mạng xã hội, hệ thống phát thanh, để người dân nhận diện rõ thủ đoạn lừa đảo, hiểu rằng “chạy án” là hành vi bất hợp pháp. Phổ biến pháp luật về các tội danh liên quan như đưa, nhận, môi giới hối lộ, lợi dụng ảnh hưởng để trục lợi… nhằm nâng cao ý thức cảnh giác. Mọi công dân cần hiểu rằng pháp luật hiện nay được thực thi công khai, minh bạch, công bằng. Không có chỗ cho sự can thiệp cá nhân, càng không có “cửa sau” nào có thể mua chuộc công lý.
Cùng với đó, người dân cần tuyệt đối cảnh giác, không tin vào những lời hứa hẹn “xin xỏ, lo lót”, không tự ý đưa tiền cho bất kỳ ai với danh nghĩa “chạy án, chạy việc”. Khi có thắc mắc, khó khăn, phải liên hệ trực tiếp cơ quan có thẩm quyền để được giải quyết.
Từ vụ án ở Hương Khê, một lần nữa khẳng định: Công lý không thể mua bằng tiền. Pháp luật luôn nghiêm minh, công bằng và đặt quyền lợi hợp pháp của công dân lên hàng đầu. Người dân hãy tin tưởng rằng, chỉ có tuân thủ pháp luật mới bảo vệ được chính mình và người thân. “Chạy án” không tồn tại. Đừng để lòng tin mù quáng biến mình thành nạn nhân hay đồng phạm.