1. Trải qua các thời kỳ cách mạng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ kính yêu: “Công an và Quân đội là hai cánh tay của nhân dân, của Đảng, của Chính phủ, của vô sản chuyên chính. Vì vậy, càng phải đoàn kết chặt chẽ với nhau, giúp đỡ lẫn nhau”, Công an nhân dân (CAND) và Quân đội nhân dân (QĐND) luôn chung sức, đồng lòng, kề vai, sát cánh, đoàn kết, phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, lập nên những chiến công oanh liệt, góp phần quan trọng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây cũng như xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa ngày nay.
Sau Cách mạng Tháng Tám thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, để bảo vệ chính quyền non trẻ và thành quả cách mạng trong tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”, CAND đã kề vai sát cánh cùng QĐND chống thù trong, giặc ngoài, trừ gian, diệt ác, ngăn chặn và triệt tiêu sự phản kháng của các tổ chức phản động. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, hai lực lượng đã đoàn kết, hiệp đồng chặt chẽ phá tề, trừ gian, tiễu phỉ, bảo vệ an toàn các đồng chí lãnh đạo, các cơ quan đầu não của Đảng, Chính phủ, căn cứ địa cách mạng. Trong chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử, hai lực lượng đã tăng cường phối hợp, hiệp đồng làm trong sạch địa bàn, bảo vệ bí mật, an toàn chuyển quân, vận chuyển lương thực, vũ khí; bắt, tiêu diệt nhiều toán thám báo, chỉ điểm của địch; bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân... góp phần quan trọng làm nên chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, CAND và QĐND tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, chiến đấu anh dũng, kiên cường.
Ở miền Bắc, hai lực lượng phối hợp chặt chẽ trong bảo vệ an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ các mục tiêu chính trị, kinh tế, quốc phòng trọng yếu, chống địch xâm nhập, cùng với nhân dân miền Bắc đánh bại cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ.
Ở miền Nam, hai lực lượng đồng cam cộng khổ, bám đất, bám dân cùng nhau xây dựng cơ sở cách mạng, tiến hành đấu tranh trên cả ba vùng chiến lược; diệt ác, trừ gian; phát triển chiến tranh nhân dân rộng khắp. Sự phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ của hai lực lượng cùng với quân và dân cả nước đã làm nên nhiều chiến thắng vang dội, như chiến thắng Ấp Bắc, Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968, chiến dịch giải phóng Quảng Trị 1972, Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không 1972, Đại thắng Mùa Xuân 1975... góp phần đánh thắng kẻ thù có tiềm lực quân sự, thực hiện lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh “đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào”, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Bước vào thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN, nhất là trong gần 40 năm đổi mới, dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự thống nhất quản lý, điều hành của Nhà nước, mối quan hệ phối hợp giữa CAND và QĐND được nâng lên tầm cao mới, đạt nhiều kết quả quan trọng, góp phần bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, giữ vững an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường an ninh, an toàn phục vụ đắc lực phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng của đất nước. Một số kết quả nổi bật là: (i) Đã phối hợp nắm chắc tình hình, kịp thời trao đổi, phối kiểm thông tin, tham mưu với Đảng, Nhà nước nhiều chủ trương, giải pháp chiến lược, quan trọng về bảo đảm quốc phòng, an ninh và xử lý đúng đắn, hiệu quả các tình huống về quốc phòng, an ninh, giữ vững thế chủ động chiến lược, không để bị động, bất ngờ. (ii) Phối hợp thực hiện tốt các phương án, kế hoạch bảo vệ tuyệt đối an toàn các mục tiêu, công trình trọng điểm, sự kiện chính trị, văn hóa, xã hội, đối ngoại quan trọng của đất nước, hoạt động của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các đoàn khách và hội nghị quốc tế tổ chức tại Việt Nam, trọng tâm là bảo vệ tuyệt đối an toàn các kỳ Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng, bầu cử Quốc hội, HĐND các cấp; APEC 2006, 2017; ASEAN 2010, 2020; Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên lần 2; Đại lễ Vesak Liên hợp quốc 2008, 2014, 2019; SEA Games 22, SEA Games 31... (iii) Hai lực lượng đã tập trung phối hợp giải quyết hiệu quả những vấn đề cấp bách, nổi lên về quốc phòng, an ninh và nhiều vụ việc phức tạp về an ninh trật tự (ANTT), nhanh chóng ổn định tình hình, không để lây lan, kéo dài, nhất là vụ lợi dụng phản đối Luật An ninh mạng và dự thảo Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt để kích động gây rối ANTT, chống người thi hành công vụ, hủy hoại tài sản tại nhiều địa phương trên cả nước; vụ việc phức tạp tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, TP Hà Nội... (iv) Công tác phối hợp đấu tranh phòng, chống tội phạm ngày càng chặt chẽ và hiệu quả hơn, nhất là đấu tranh chống tội phạm ma túy, mua bán người, buôn lậu, buôn bán hàng cấm, tội phạm sử dụng công nghệ cao... Thường xuyên phối hợp trong quản lý xuất nhập cảnh, tuần tra, kiểm soát biên giới; quản lý cư trú, quản lý vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ. Tích cực phối hợp giúp nhân dân phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ; tổ chức công tác phòng cháy, chữa cháy và tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ; đặc biệt là hai lực lượng đã phối hợp phát huy vai trò nòng cốt, xung kích đi đầu trong phòng, chống, đẩy lùi đại dịch COVID-19... (v) Phối hợp chặt chẽ trong công tác vận động quần chúng, xây dựng phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, xây dựng thế trận an ninh nhân dân gắn với thế trận quốc phòng toàn dân ngày càng vững chắc. Công tác phối hợp xây dựng và bảo vệ lực lượng được chú trọng, góp phần xây dựng lực lượng CAND và QĐND tinh, gọn, mạnh, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân.
Từ thực tiễn xây dựng, củng cố và phát triển mối quan hệ giữa hai lực lượng, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm sau: (i) Giữ vững nguyên tắc đảm bảo sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với lực lượng CAND, QĐND cũng như mối quan hệ giữa hai lực lượng trong thực hiện nhiệm vụ bảo đảm ANTT và nhiệm vụ quốc phòng, là yếu tố then chốt quyết định chất lượng, hiệu quả của mối quan hệ phối hợp. (ii) Thường xuyên tuyên truyền, quán triệt nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ hai lực lượng về sự cần thiết, tính tất yếu, mục tiêu, yêu cầu và các nội dung cụ thể trong quan hệ phối hợp; quan tâm chỉ đạo cụ thể hóa nội dung phối hợp bằng các quy chế, kế hoạch, phương án phù hợp với đặc điểm từng địa bàn, đơn vị; phân công rõ trách nhiệm cho từng lực lượng, cơ chế chỉ huy, chỉ đạo, huy động, sử dụng lực lượng, phương tiện và thường xuyên rà soát, sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với tình hình thực tiễn. (iii) Mối quan hệ phối hợp giữa CAND và QĐND được xây dựng trên cơ sở thế trận lòng dân, sự gắn kết chặt chẽ giữa thế trận an ninh nhân dân, nền an ninh nhân dân với thế trận quốc phòng, nền quốc phòng toàn dân vững chắc; yếu tố cốt lõi để tổ chức mọi hoạt động phối hợp giữa hai lực lượng là vì nhân dân, phù hợp với nguyện vọng và lợi ích chính đáng của nhân dân. (iv) Đề cao trách nhiệm của người đứng đầu Công an, Quân đội các đơn vị, địa phương trong chỉ đạo triển khai công tác phối hợp; quan tâm củng cố, nâng cao trách nhiệm của bộ phận tham mưu giúp lãnh đạo, chỉ huy Công an, Quân đội các cấp duy trì tốt mối quan hệ phối hợp giữa hai lực lượng. (v) Duy trì thường xuyên công tác kiểm tra, hướng dẫn việc triển khai thực hiện quan hệ phối hợp và quan tâm sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, động viên, khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong phối hợp thực hiện nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng, an ninh.
2. Thời gian tới, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc bên cạnh những thời cơ, thuận lợi, vẫn còn không ít những nguy cơ, thách thức, khó khăn đan xen. Sau gần 80 năm thành lập nước, 40 năm đổi mới, dưới sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng, sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sự chung sức, đồng lòng của các tầng lớp nhân dân, phát huy sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, sự nghiệp Cách mạng Việt Nam đã đạt được thành tựu vĩ đại. Hội nghị Trung ương 10 khoá XIII đã thống nhất đánh giá và nhiều lần đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, với thế và lực tích lũy được, đất nước ta đang đứng trước cơ hội lịch sử để bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Tuy nhiên, các thế lực thù địch, phản động vẫn chưa từ bỏ âm mưu “diễn biến hòa bình”, gây bạo loạn, lật đổ, mà ngược lại, cùng với sự phát triển của đất nước, âm mưu, hoạt động này được chúng thực hiện với cường độ, tần suất ngày càng gia tăng, nguy hiểm, thâm độc. Trong đó, CAND và QĐND luôn là mục tiêu các đối tượng tập trung chống phá hòng “phi chính trị hoá”, gây chia rẽ, mất đoàn kết nội bộ, làm giảm, tiến tới vô hiệu hóa sức mạnh của lực lượng vũ trang.
Bối cảnh tình hình trên đòi hỏi CAND và QĐND cần tiếp tục tăng cường hơn nữa sức mạnh đoàn kết, phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và nhiệm vụ quốc phòng, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, trọng tâm là:
Thứ nhất, tiếp tục phối hợp cụ thể hóa và tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm quốc phòng, an ninh, trọng tâm là Nghị quyết Trung ương 8 khóa XIII về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Chiến lược Quốc phòng Việt Nam, Chiến lược bảo vệ an ninh quốc gia, Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia... Phối hợp rà soát, tham mưu bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách về quốc phòng, an ninh và quan hệ phối hợp giữa hai lực lượng; bổ sung, hoàn thiện quy chế phối hợp giữa Công an, Quân đội các đơn vị, địa phương trong thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an ninh, quốc phòng, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Bên cạnh việc đưa quan hệ phối hợp giữa hai lực lượng trên các lĩnh vực truyền thống đi vào chiều sâu, đạt hiệu quả thực chất, cần tập trung thúc đẩy mạnh mẽ công tác phối hợp ứng phó nhanh, hiệu quả với các thách thức an ninh phi truyền thống nổi lên và tham gia đóng góp tích cực duy trì hoà bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới.
Thứ hai, phối hợp làm tốt công tác nắm tình hình, trao đổi và kiểm tra xác minh thông tin, kịp thời tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước các chủ trương, giải pháp để phát huy mạnh mẽ nội lực, tranh thủ tối đa thời cơ, thuận lợi, đẩy lùi mọi nguy cơ, thách thức, mở rộng không gian sinh tồn, gia tăng nguồn lực cho xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới, tăng cường đóng góp và trách nhiệm của Việt Nam trong nền chính trị thế giới, nền kinh tế toàn cầu và nền văn minh nhân loại như đồng chí Tổng Bí thư, Bí thư Quân ủy Trung ương Tô Lâm đã chỉ đạo. Phối hợp triển khai thực hiện có hiệu quả các kế hoạch, phương án bảo đảm tuyệt đối an ninh, an toàn hoạt động của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; các mục tiêu, công trình trọng điểm, các sự kiện chính trị, văn hóa, xã hội quan trọng của đất nước, các hội nghị quốc tế tổ chức ở Việt Nam. Chủ động phối hợp diễn tập, xử lý các tình huống phức tạp về ANTT, phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ... để chủ động ứng phó, giải quyết khi thực tiễn xảy ra.
Thứ ba, phối hợp tham mưu thực hiện có hiệu quả chủ trương phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh; làm tốt công tác thẩm định, giám sát triển khai thực hiện các chương trình, đề án, dự án phát triển kinh tế - xã hội; tham mưu giải quyết kịp thời các mâu thuẫn, tranh chấp, khiếu kiện trong nhân dân, nhất là liên quan đến vấn đề đất đai, môi trường, không để phát sinh thành “điểm nóng” về ANTT. Tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phối hợp vận động quần chúng, xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, xây dựng thế trận an ninh nhân dân gắn với thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc.
Thứ tư, tập trung phối hợp phát hiện, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động, nhất là âm mưu, hoạt động lợi dụng tôn giáo, dân tộc, dân chủ, nhân quyền, tuyên truyền phá hoại tư tưởng, kích động “ly khai”, “tự trị”, tụ tập đông người trái pháp luật, gây rối ANTT, bạo loạn, khủng bố, phá hoại. Đẩy mạnh phối hợp đấu tranh trấn áp có hiệu quả các loại tội phạm, nhất là tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm sử dụng công nghệ cao, tội phạm ma túy, buôn bán người, buôn lậu…; tăng cường phối hợp tuần tra, kiểm soát tuyến biên giới, cửa khẩu, quản lý xuất cảnh, nhập cảnh, quản lý vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ; chủ động phối hợp tham gia phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh...
Thứ năm, tăng cường phối hợp bảo vệ an ninh mạng, an ninh thông tin, truyền thông, bảo đảm an ninh quá trình chuyển đổi số quốc gia, phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số; kịp thời phối hợp phát hiện, ngăn chặn, xử lý hoạt động tuyên truyền xuyên tạc, chống phá, kích động gây rối ANTT trên không gian mạng. Phối hợp thực hiện tốt công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế; tham mưu hoạch định đường lối đối ngoại trong giai đoạn mới để đưa đất nước “đi tắt đón đầu”, tạo những bước phát triển đột phá, vượt bậc, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược 100 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng, 100 năm thành lập nước.
Thứ sáu, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả trong công tác xây dựng và bảo vệ lực lượng. Tập trung thực hiện tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/ 2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” theo chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII; phối hợp thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng lực lượng CAND, QĐND theo Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết số 05-NQ/TW ngày 17/1/2022 của Bộ Chính trị về tổ chức QĐND Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030 và những năm tiếp theo và Nghị quyết số 12-NQ/TW ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh xây dựng lực lượng CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Phối hợp chặt chẽ bảo vệ chính trị nội bộ lực lượng vũ trang; kịp thời đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch nhằm hạ uy tín, chia rẽ lực lượng CAND và QĐND, “phi chính trị hóa” lực lượng vũ trang. Tích cực phối hợp phát triển công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh và ứng dụng các thành tựu khoa học, công nghệ vào công tác huấn luyện, chiến đấu, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đấu tranh phòng, chống tội phạm; xây dựng chế độ, chính sách, bảo đảm đời sống vật chất, tinh thần phù hợp với tính chất hoạt động của QĐND và CAND trong tình hình mới.
Kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập QĐND Việt Nam, 35 năm Ngày hội quốc phòng toàn dân là dịp để chúng ta ôn lại, tôn vinh những chiến công oanh liệt, mãi mãi khắc ghi vào lịch sử vẻ vang của dân tộc biểu tượng sáng ngời về một Quân đội từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu; lực lượng chính trị đặc biệt, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Kế tục xứng đáng và phát huy truyền thống đoàn kết, phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ, có hiệu quả giữa CAND và QĐND, cán bộ, chiến sĩ CAND sẽ tiếp tục sát cánh cùng QĐND trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, phấn đấu xây dựng QĐND, CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng tốt mục tiêu, nhiệm vụ trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.